FAQs

Mimo zbliżonego nazewnictwa i podobieństw w zasadach wypłacania świadczeń mają one różnych płatników, a co za tym idzie powinniśmy zwrócić się z wnioskiem o ich przyznanie do innych organów. Zakład ubezpieczeń społecznych odpowiada za wypłaty rent, emerytur i dodatków pielęgnacyjnych. Zasiłek i świadczenia pielęgnacyjne leżą w gestii Wójta gminy, Burmistrza lub Prezydenta miasta, lecz ich obsługa często scedowana jest na organy podległe, np.: Miejski bądź Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

O ile znalezienie informacji online o toku postępowania, czy drodze załatwienia sprawy w przypadku ZUS jest możliwe (ujednolicone wnioski, druki do pobrania, definicje, baza adresowa na stronach ZUS), o tyle odszukanie odpowiedniego organu na poziomie gminy czy powiatu może przysporzyć trudności. W większości przypadków GOPS i MOPS nie posiadają swoich stron www, a na stronach urzędów ciężko odszukać jakiekolwiek informacje o świadczeniach, a wnioski, które są wymagane mogą różnić się diametralnie - zależnie od osoby je opracowującej.

W przypadku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych większa część wymiany informacji może odbywać się drogą listowną, niestety u orzecznika będziemy musieli stawić się osobiście. I to właśnie w głównej mierze od lekarza orzecznika (bądź komisji orzekającej w przypadku procesu odwoławczego) zależeć będzie powodzenie naszych starań. Jeśli oczywiście dopełnimy wszystkich formalności prawidłowo.
W przypadku świadczenia pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego powinniśmy postawić na kontakt osobisty. Dużo łatwiej będzie nam szybko i bezproblemowo wypełnić wszystkie formalności po rozmowie telefonicznej, czy wizycie w odpowiednim organie. Kolejnym faktem przemawiającym za podjęciem próby osobistego kontaktu, jest obecność placówki w miejscu zamieszkania lub nieopodal niego, oraz mniejsze rygory proceduralne.

Niestety w wypadku świadczeń wypłacanych zarówno przez ZUS jak i inne organy niezbędna będzie osobiste załatwianie spraw bądź (w niektórych wypadkach) osobiste stawiennictwo. Co prawda przepisy przewidują możliwość wyznaczenia pełnomocnika, ale może to jeszcze bardziej utrudnić cały proces.

Na szczęście w przypadku problemów z odpowiednim wypełnieniem druków, czy zebraniem wszystkich wymaganych dokumentów pomogą nam liczni wolontariusze, czy pracownicy ośrodków pomocy społecznej. Są to, zazwyczaj, ludzie niezwykle uczynni i doskonale obeznani w wymogach proceduralnych.

Jeśli nie będą w stanie poświęcić zbyt dużo czasu, aby nam pomóc, na pewno podpowiedzą gdzie szukać wolontariusza, który ma odpowiednie umiejętności.

Renta lub dodatek pielęgnacyjny

Aby dowiedzieć się w jakim pokoju należy złożyć wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy lub wniosek o dodatek pielęgnacyjny, należy skontaktować się z jednostką Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiednią do miejsca zamieszkania. Numery telefonów odraz adresy jednostek można znaleźć na oficjalnej stronie ZUS. 

Zasiłek pielęgnacyjny lub świadczenie pielęgnacyjne

O zasiek pielęgnacyjny lub świadczenie pielęgnacyjne należy ubiegać się w odpowiednio do znajdujących się odpowiednio do miejsca zamieszkania ośrodków Pomocy Społecznej jak MOPS, GOPS. To miejsca pierwszego kontaktu dla osób potrzebujących pomocy społecznej. Aby dowiedzieć się jakie organy funkcjonują w Twojej miejscowości można zadzwonić do biura informacyjnego urzędów miasta lub gminy.

Odpowiedź zawierająca decyzję rozpatrzenia wniosku zostanie wysłana pocztą polską na adres podany we wniosku. 

Zależy to w głównej mierze od decyzji lekarza orzecznika (bądź komisji orzekającej, czy w niektórych wypadkach – sądu). Stanowcza większość świadczeń przyznawana jest na czas określony (np. rok, 6 miesięcy bądź inny). W niektórych przypadkach jednak można ubiegać się o rentę  bezterminową.

Wysokości renty ustala się w następujący sposób:

1. Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy:

• 24% kwoty bazowej,
• po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
• po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
• po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 okresów składkowych i nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia ukończenia przez wnioskodawcę 60 lat, tzw. staż hipotetyczny,

1. renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy - wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
2. renta szkoleniowa wynosi 75% podstawy jej wymiaru i jest niezależna od wymiaru stażu ubezpieczeniowego. Renta szkoleniowa nie może być niższa niż najniższa wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Przykład

W marcu 2012 r. z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy wystąpiła kobieta legitymująca się 3 letnim okresem opieki nad dzieckiem (okres nieskładkowy) i 26 letnim okresem pracy (okres składkowy). Lekarz orzecznik stwierdził istnienie częściowej niezdolności do pracy. Pozostałe warunki, wymagane do przyznania renty, zostały również spełnione i świadczenie zostało przyznane. Do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy zainteresowana wskazała wynagrodzenie osiągane w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. w latach 1996 - 2005, które w porównaniu z przeciętnym wynagrodzeniem z tych samych lat wynosi 172,30%. Oddział do wyliczenia renty zastosował kwotę bazową wynoszącą 2974,69 zł. Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy wynosi więc 5125,39 zł (172,30%x2974,69 zł).

Wysokość renty wynosi:

• 24% x 2974,69 zł = 713,93 zł
• 26 x 1,3% x 5125,39 zł = 1732,38 zł
• 3 x 0,7% x 5125,39 zł = 107,63 zł
• wysokość całkowita: 2553,94 zł

W związku z tym, że zainteresowana jest częściowo niezdolna do pracy, renta przysługuje w wysokości 75% wyliczonej kwoty, a więc 1915,46 zł (75% x 2553,94 zł).

Przykład

W marcu 2012 r. z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy wystąpił mężczyzna legitymujący się 5 letnim okresem nauki w szkole wyższej (okres nieskładkowy) i 28 letnim okresem pracy (okres składkowy). Lekarz orzecznik stwierdził całkowitą niezdolności do pracy. Pozostałe warunki, wymagane do przyznania renty, zostały także spełnione i świadczenie zostało przyznane. Do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy zainteresowany wskazał wynagrodzenie osiągane w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. w latach 2002 - 2011, które w porównaniu z przeciętnym wynagrodzeniem z tych samych lat wynosi 128,73%. Oddział do wyliczenia renty zastosował kwotę bazową wynoszącą 2974,69 zł. Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy wynosi więc 3829,32 zł (128,73%x2974,69 zł).

Wysokość renty wynosi:

• 24% x 2974,69 zł = 713,93 zł
• 28 x 1,3% x3829,32 zł = 1393,87 zł
• 5 x 0,7% x 3829,32 zł = 134,03 zł
• wysokość całkowita: 2241,83 zł

Jeżeli udało się nam przebrnąć przez wszystkie procedury, które sprawiły, że stanęliśmy przed lekarzem orzecznikiem, oznacza to, że wiemy już całkiem sporo o ZUSie i zasadach jego funkcjonowania. Niestety, jak często się zdarza, lekarz orzecznik jest jedynie przystankiem w dalszej walce do osiągnięcia potrzebnego nam świadczenia. Jak doskonale wiemy aby dostać rentę, trzeba spełnić następujące warunki:

1. Po pierwsze, być oficjalnie uznanym za niezdolnego do pracy. Decyzję wydaje lekarz orzecznik z ZUS. Niezdolność do pracy może zostać orzeczona na okres nie dłuższy niż 5 lat lub w wyjątkowych, nierokujących na poprawę przypadkach bezterminowo. Lekarz może uznać, że jesteśmy:

• całkowicie niezdolni do pracy bądź
• częściowo niezdolni do pracy (straciliśmy w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z naszymi kwalifikacjami).

Od niekorzystnej decyzji lekarza orzecznika można się odwołać do komisji lekarskiej ZUS. Trzeba to zrobić w ciągu 14 dni od otrzymania pisma. Odwołanie składa się w lokalnej placówce ZUS. Jeśli komisja podtrzyma stanowisko lekarza orzecznika, zostaje nam sąd pracy. Odwołanie do niego również składa się za pośrednictwem ZUS.

Przygotowując odwołanie do komisji, warto pamiętać, że składa się ona z 3 lekarzy, przy czym żaden z nich nie może być orzecznikiem, u którego już byliśmy. W każdym momencie procedury odwoławczej mamy pełne prawo do wglądu w swoją dokumentację, znajdującą się w ZUS. Poniżej znajduje się wzór sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS:

Pobierz DRUK SPRZECIWU w formacie pdf.

Istnieje prawdopodobieństwo, że będzie to ostatnia korespondencja z ZUS, jeśli jednak komisja lekarska podtrzyma opinie lekarza orzecznika będziemy musieli przygotować koleje odwołanie, które będzie jednocześnie traktowane przez sąd jako pierwsze pismo w sprawie. Warto zadbać aby wyczerpywało wszelkie możliwe wątpliwości i obalało argumentację ZUS.

Odwołanie od decyzji zus należy złożyć w terminie do 30 dni od daty odbioru decyzji. W związku z tym warto pamiętać datę, w której decyzja do nas dotarła, lub wręcz zapisać ją na kopercie i przypiąć do samej decyzji. Odwołanie pisemne możemy złożyć na dzienniku podawczym właściwego oddziału ZUS – warto mieć ze sobą 3 egzemplarze odwołania – po jednym dla sądu i zus – i trzeci, na którym uzyskamy potwierdzenie złożenia, lub za pośrednictwem listu poleconego.

Poniżej zamieszczamy wzór odwołania do sądu z zastrzeżeniem, że jest to jedynie baza, która powinna być w sposób uważny i rzeczowy dopasowana do indywidualnej sprawy.

pobierz DRUK ODWOŁANIA w formacie pdf

Postępowanie rozpoczyna się na wniosek zainteresowanego, przez złożenie odpowiedniego i poprawnie sformułowanego wniosku we właściwym Oddziale Organu Rentowego. Po wyznaczeniu daty spotkania z lekarzem orzecznikiem, pozostaje nam czekać na jego decyzje. Zasadą jest, że organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji.

Trzydziestodniowy termin płynie od momentu wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Dzień, w którym nastąpi wyjaśnienie ostatniej okoliczności nie jest uwzględniany przy obliczaniu tego terminu.

Ponadto przez pojęcie „wyjaśnienia ostatniej okoliczności” należy rozumieć rozstrzygnięcie ostatniej kwestii koniecznej do ustalenia uprawnień lub braku uprawnień wnioskodawcy. Przy czym zasadą powinno być, że w przypadku pozytywnego ustalenia prawa do świadczenia, organ rentowy powinien wydać decyzję jak najszybciej, bez konieczności upływu 30 dni.