Udar niedokrwienny mózgu to 80-85 % przypadków wszystkich udarów. Powstaje na skutek zaburzeń krążenia mózgowego. Przyczyną niedokrwienia jest zwężenie lub zamknięcie światła naczynia doprowadzającego krew do mózgu lub silne zmniejszenie przepływu krwi przy dużym spadku ogólnego ciśnienia tętniczego krwi. Udar spowodować może także długo utrzymujący się skurcz lub zapalenie naczyń mózgowych, nadmierna krzepliwość krwi, migotanie przedsionków, wady zastawek sercowych, zmiany miażdżycowe, ostry zawał serca, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, dna moczanowa i migrena. Na udar częściej chorują osoby po 55 tym roku życia, bardziej narażeni są mężczyźni.
Bardzo duże znaczenie mają czynniki ryzyka związane ze stylem życia. Udowodniono, że na zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia udaru niedokrwiennego znacząco wpływa otyłość, dieta bogata w tłuszcze, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu i tytoniu.
Niedokrwienie może dotknąć cały mózg lub jego część. Powoduje objawy w postaci ogólnego zaburzenia czynności mózgu lub jego ogniskowych obszarów.
Najczęstszymi objawami, po których można rozpoznać wystąpienie udaru naczyniowego są:
- nagłe zaburzenia mowy (mowa bełkotliwa, niewyraźna),
- zmiana mimiki twarzy (wykrzywienie twarzy, opadnięcie jednego kącika ust),
- osłabienie lub zdrętwienie połowy ciała lub jednej kończyny,
- mogą wystąpić zawroty głowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia lub nawet utrata świadomości,
- niedokrwienie mózgu często jest poprzedzone wysokim ciśnieniem tętniczym krwi.
Objawy udaru niedokrwiennego utrzymują się przynajmniej 24 godziny, mogą prowadzić do śmierci, a ich przyczyna jest wyłącznie pochodzenia naczyniowego.
Podejrzewając udar należy natychmiast przetransportować chorego do najbliższego szpitala lub wyspecjalizowanego ośrodka leczenia udarów. Specjaliści mają tylko 4,5 godziny na przeprowadzenie wywiadu lekarskiego, obserwację objawów klinicznych, przeprowadzenie badań neurologicznych i wielu innych. Pierwsze 4,5 godziny od pojawienia się objawów, to jedyny czas, kiedy lekarze mogą podać lek rozpuszczający skrzep w zamkniętym naczyniu mózgowym (tkankowy aktywator plazminogenu).
Może się zdarzyć, że objawy ustąpią samoistnie w ciągu 24 godzin od pojawienia się. Taki incydent nazywa się przejściowym atakiem niedokrwiennym. Ryzyko jego ponownego wystąpienia jest spore (ok. 25% przypadków). Dla osób, które ich doświadczyły powinny być wyraźnym sygnałem do rozpoczęcia konsultacji lekarskich, rozpoczęcia profilaktyki i przyjmowania odpowiednich leków w celu zapobiegnięcia kolejnemu incydentowi mózgowo-naczyniowemu.
