Depresja jest bardzo częstą chorobą dotykającą ludzi po przebytym udarze mózgu. Szacuje się, że zapada na nią od 25 do 60 proc. osób. Szczegółowe dane mówią o 6 do 41 proc. w pierwszych dwóch tygodniach po zdarzeniu, 47 do 53 proc. choruje po trzech, czterech miesiącach, a po pięciu latach aż 35 proc. osób. Ciężka depresja we wszystkich wymienionych okresach dotyka od pięciu do jedenastu proc. chorych, a od jedenastu do czterdziestu proc. przejawia zaburzenia depresyjne.
PRZECZYTAJ też wywiad z prof. Aliną Borkowską: Depresja po udarze – ukryty wróg
Wykrycie depresji
Wykrycie jest bardzo ważne w przebiegu leczenia, bo powoduje ona, że rehabilitacja jest opóźniona, gorzej przebiega, chory wraca wolniej do zdrowia i jest bardziej narażony na ponowny udar. Wiele przeprowadzonym badań wskazało również, że śmiertelność chorych z rozpoznaną depresją jest większa niż u chorych, którzy jej nie doświadczają.
Naukowcy wciąż prowadzą badania, aby stwierdzić, czy depresja po udarze jest spowodowana zmianami neurologicznymi w mózgu, czy reakcją na stres. Objawy poudarowe i depresyjne są bardzo podobne, dlatego tym bardziej należy konsultować się z lekarzem, aby wykluczyć depresję.
Najczęstsze objawy depresji to:
- obniżenie nastroju
(niska samoocena, uczucie strachu, lęku, trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji), - zwolnienie procesów myślowych,
- zmniejszenie zainteresowań,
- zmniejszenie napędu psychoruchowego,
- zaburzenia rytmów biologicznych (jedzenia, snu),
- objawy somatyczne (osłabienie fizyczne, bóle głowy, bóle serca).
Powyższe objawy są również objawami poudarowymi. Doświadczony lekarz po wnikliwym wywiadzie i szeregu badań może określić, czy są one wynikiem depresji i zalecić odpowiednią terapię.
U ludzi starszych trudność w odróżnieniu objawów depresji jest większa, ponieważ z racji wieku poruszają się wolniej, wolniej przetwarzają informacje, mają osłabione funkcje życiowe. Jeśli dodatkowo chory przechodzi afazję, która powoduje trudności w porozumiewaniu się, ujawnienie depresji może być trudne.
Zdiagnozowanie depresji
Zdiagnozowanie powinno być jak najszybsze, a podjęte leczenie kompleksowe. Standardowo stosuje się środki farmakologiczne. Farmakoterapia jest jednak obciążona wieloma zagrożeniami, ze względu na wielość leków, które przyjmują chorzy i ewentualną możliwość interakcji między nimi.
Jak najszybsze rozpoznanie i leczenie depresji jest ważne również dlatego, że powoduje ona zmiany w myśleniu i w podejściu do życia. Nieleczona, może doprowadzić do bardzo złego samopoczucia chorego i podatności na inne choroby, izolacji, myśli samobójczych, a nawet do śmierci. Jako dopełnienie farmakoterapii, w przypadku depresji lub zaburzeń depresyjnych zalecana jest również psychoterapia.
Niestety depresja poudarowa często jest nierozpoznana i nieleczona, a jej profilaktyka nie jest praktykowana (w badaniach nie wykazano odpowiedniej skuteczności farmakoceutyków).
Literatura:
Tomasz Sobów, Leczenie depresji poudarowej, Farmakoterapia w psychiatrii i neurologii, 2005
Hubert Wichowicz, Depresja poudarowa — zaburzenie biologiczne czy psychopochodne?, Udar Mózgu 2008, tom 10
Danuta Ryglewicz, Depresja poudarowa, 2005 Via Medica
