Około 1/3 chorych doświadcza ponownego udaru mózgu. Dlatego tak ważne jest aby pacjent, który opuszcza oddział szpitalny, wraz z jego opuszczeniem nie kończył swojej aktywności zdrowotnej – podkreśla dr n. med. Aleksandra Wińska – neurolog, Kierownik Oddziału Neurologicznego i Oddziału Udarowego Szpitala w Bartoszycach.
Zapraszamy do obejrzenia wywiadu z dr n. med. Aleksandra Wińska – neurologiem, Kierownikiem Oddziału Neurologicznego i Oddziału Udarowego Szpitala w Bartoszycach, na temat prewencji wtórnej i rehabilitacji poudarowej.
– Jeżeli chodzi o prewencję wtórną, bo o tym chcemy ci powiedzieć, co najważniejsze jest, aby każdy pacjent, który opuszcza oddział szpitalny, wraz z jego opuszczeniem nie kończył swojej aktywności zdrowotnej. Czasami pacjentom wydaje się, że zrobiliśmy, co mogliśmy, dalej już nic robić nie możemy. No i trudno będzie, jak będzie, a tymczasem życie i doświadczenie pokazuje, że bardzo ważne jest osobiste podejście do następstw udaru, zarówno w odniesieniu do zaburzeń ruchowych i możliwości ich poprawy i jak do funkcjonowania poznawczego, co stricte w największej części zależy od samego pacjenta i jego sposobu podejścia do następstw udaru mózgu – podkreśla dr Wińska.
Neurolog podkreśla, że ogromnie ważne jest, by w momencie opuszczenia szpital każdy chory podjął aktywność osobistą zmierzającą do tego, aby w jak najlepszym stopniu zawalczyć o swoją sprawność i zdrowie, wykorzystując wszelkie dostępne mu metody. Od terapii logopedycznej, rehabilitacyjnej, przez obudzenie własnych czynności aktywacyjnych zmierzających do tego, aby mógł odnieść jak najlepszą korzyść własną.
– Mam tutaj na myśli stosowanie również przeróżnych suplementów, które mogą być składnikami budulcowymi pomagającymi w regeneracji, ale też aktywność samych pacjentów codzienną, regularną, ponieważ 21 razy powtarzana czynność codziennie przechodzi do nawyku i do tych zdrowych nawyków serdecznie zachęcamy, aby miało to wymierny najlepszy skutek dla pacjenta – mówi dr Wińska. – Nawyki podobno zmienić trudno, choć w walce o własne zdrowie, o własny komfort, o poprawy funkcjonowania, większość pacjentów mówi, że człowiek „postawiony pod ścianę” wykonuje to, co musi, nie dyskutuje i z tak zwanego nakazu i rozkazu własnego pewne rzeczy robi się najlepiej. Nie to, co powie ktoś, ale to, co mi pomaga, żeby dla mnie było jak najlepiej. Więc tutaj każdy, kogo dotknęła ciężka choroba niepełnosprawność, ograniczenia funkcjonowania wie, że jego aktywność własna i jego dążenie do sukcesu przez wykonywanie przeróżnych czynności od zdrowego stylu życia związanego z dietą po eliminację różnych szkodliwych czynników, które są niekorzystne. Mam tutaj na myśli nadmiar alkoholu, nikotyny, przez zmniejszanie otyłości, przez aktywność fizyczną przynajmniej 3 razy w tygodniu, przez regularne mierzenie ciśnienia. Przez takie czynniki możemy wpłynąć nie tylko na funkcjonowanie, ale też na nawrót ewentualny i kolejny udar, który w skutkach swoich jest już bardziej dramatyczny i niesie jeszcze większe ograniczenia. Także warto walczyć i warto na sobie wymuszać ten zdrowy, aktywny tryb życia – podkreśla neurolog.
Wtórny udar – kogo dotyczy i jak mu zapobiegać?
Z aktualnych statystyk wynika, że około 1/3 chorych, którzy przeszli udar mózgu, doświadcza ponownego udaru. Zależy to od wielu tzw. czynników ryzyka, m.in.: chorób współistniejących, od rozległości pierwszego udaru, od stanu wyjściowego naczyń krwionośnych, zaawansowania procesów miażdżycowych, od istnienia migotania przedsionków, a zatem od wszystkich tych czynników, które miały wpływ na wystąpienie pierwszego incydentu naczyniowego.
– Więc żeby odnieść korzyść w prewencji wtórnej, też musimy wiele zmian wprowadzić, nie wystarczy pić więcej wody, ale również trzeba zdrowo się odżywiać, uprawiać aktywność fizyczną, jeżeli ciśnienie dąży do zmniejszenia otyłości brzusznej. Tutaj z takich nowości 11 razy wzrasta ryzyko kolejnego udaru przy otyłości brzusznej, która jest bardzo częstą teraz dolegliwością wielu z nas.
Jak zmienia się podejście do rehabilitacji poudarowej?
– Samo podejście do rehabilitacji zmieniło się znacznie, ponieważ w tej chwili nawet pacjenci z udarami krwotocznymi na drugi dzień zaczynają już rehabilitację, więc ta wczesna sprawność, te wczesne rozpoczęcie ćwiczeń, wczesne wdrożenie zmian jest bardzo ważna – mówi dr Wińska i podkreśla: – Najważniejszą rzeczą w dojściu do sukcesu jest pokonanie własnych słabości, własnego stresu, własnych ograniczeń i walka o swoją przyszłość, a przede wszystkim zdrowotną. Te wszystkie czynniki ryzyka, które wyeliminujemy, a wdrożymy poprawy, naprawdę dadzą nam wymierną korzyść odległą. Także cierpliwości! Walczyć musimy! Nie załamywać się drobnymi jakimiś niepowodzeniami, będą wzloty, będą upadki, ale sukces też może być. Jedno nie wyklucza drugiego, także zachęcam zdecydowanie do działania.
Udar mózgu a problem psychiczne
Wielu pacjentów z udarem mózgu doświadcza zmian związanych z zaburzeniami nastroju.
– Są to przede wszystkim zaburzenia depresyjne. Stosunkowo niewiele się o tym mówi, bo ważniejsze są w odniesieniu do całą kształtu czynniki sercowo-naczyniowe, czyli na przykład migotanie przedsionków, na przykład cukrzyca, na przykład miażdżyca. Natomiast niesamowicie ważna jest sfera mentalna, która pomaga tym pacjentom w procesie zdrowienia. Najtrudniejszą rzeczą to jest obudzić w sobie mental, czyli zrozumieć, że wszystko może nam wyjść. Ci pacjenci niejednokrotnie nie wierzą w swój własny sukces już wyjściowo, a jak wiemy, udar lewej półkuli mózgu bardzo silnie wiąże się z zespołem depresyjnym, bo w skład tego wchodzą zaburzenia mowy taki pacjent jest ograniczony w swoich procesach myślowych i nie wszystko da się takiemu choremu wytłumaczyć, co wiąże się z obniżeniem jego aktywności w prewencji wtórnej. Natomiast to, co cieszy, to cieszy jednak taki z drugiej strony też własne dążenie tych chorych bezpośrednio po wyjściu ze szpitala do poprawy swojego funkcjonowania. Tłumacząc pacjentom, że najwcześniej jak się da możemy uzyskać największą korzyść, motywujemy i bardzo do tego, aby naprawdę to było od razu po wyjściu z oddziału. Zwykle pacjenci świadomi w stanie takim dobrym mentalnym stosują się do tych zasad i widząc ich potem w poradni widzimy, że naprawdę odnoszą sukcesy. Powinni oni być wzorem dla tych pacjentów, w którym wydaje się, że nic nie mogą, że jednak da się.
